Ιωάννης Βαρδακαστάνης

Συνέντευξη του Ι. Βαρδακαστάνη στο thenewspaper.gr με τίτλο : Ιωάννης Βαρδακαστάνης στο TheNewspaper.gr: « Τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία πρέπει να διασφαλιστούν σε όλες τις πολιτικές της ΕΕ.»

Ολόκληρη η συνέντευξη : 

Η στεντόρεια φωνή του Ιωάννη Βαρδακαστάνη έχει καταφέρει μέσα από τον πολυετή, συνεπή και συνεχή αγώνα του να γίνει η φωνή όλων των ατόμων με αναπηρία, όπως και όλων των ανθρώπων που διεκδικούν ίσες ευκαιρίες ζωής, πανελλαδικά, πανευρωπαϊκά αλλά και σε παγκόσμια κλίμακα, κάνοντας με σθένος το σύνθημα που πρεσβεύει «Τίποτα για εμάς χωρίς εμάς» αγωνιστική στάση ζωής.

Ο Ιωάννης Βαρδακαστάνης έχει δώσει και δίνει καθημερινά αγώνες για τη διεκδίκηση και τη διασφάλιση των δικαιωμάτων του αναπηρικού κινήματος μέσα από τα υψηλότερα αξιώματα του κινήματος. Εδώ και 20 χρόνια είναι πρόεδρος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.). Διετέλεσε πρόεδρος της Παγκόσμιας Οργάνωσης Ατόμων με Αναπηρία (International Disability Alliance) την περίοδο 2012-2014, που εκπροσωπεί ένα δισεκατομμύριο σχεδόν άτομα με αναπηρία σ’ολόκληρο τον κόσμο. Ακόμα, κατείχε τη θέση του αντιπροέδρου, ενώ σήμερα διατελεί ταμίας.

Παράλληλα, είναι πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία (European Disability Forum) από το 1999, της πιο αντιπροσωπευτικής οργάνωσης του ευρωπαϊκού αναπηρικού κινήματος, ενώ είναι μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ECOSOC), εκπροσωπώντας την Ελλάδα στην Ομάδα III, όπου μάλιστα είναι αντιπρόεδρος από το 2015. Επίσης, από  το 2011 είναι μέλος της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της Ελλάδος (ΟΚΕ) εκπροσωπώντας την Ε.Σ.Α.με.Α. στην Ομάδα III.

Επίσης, έχει υπάρξει μέλος της Εθνικής Επιτροπής των Ολυμπιακών και Παραολυμπιακών Αγώνων «Αθήνα 2004», αντιπρόεδρος της Πλατφόρμας Ευρωπαϊκών Κοινωνικών Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Πλατφόρμας Ευρωπαϊκών Κοινωνικών Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων και Ευρωπαίος Πρέσβης Προσβασιμότητας.

Επιπλέον, έχει λάβει σημαντικές τιμητικές διακρίσεις από οργανώσεις της Ελλάδας και του εξωτερικού, ενώ αποτελεί έναν από τους πρωτεργάτες της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, που πάλεψε και παλεύει με όλες του τις δυνάμεις για την υλοποίησή της τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2007 μετά από δική του πρωτοβουλία, που υιοθετήθηκε από το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία, πραγματοποιήθηκε καμπάνια συλλογής υπογραφών «1 εκ. υπογραφές για την Αναπηρία- 1 millionsignaturesfordisability», οπού είχαν συγκεντρωθεί 1.300.000 υπογραφές, δημιουργώντας μεγάλη αίσθηση και δίνοντας ώθηση στην «ορατότητα» των ατόμων με αναπηρία και των δικαιωμάτων τους σε όλη την Ευρώπη.

Εκτός από έναν ικανό ομιλητή αποτελεί έναν άνθρωπο που πιστεύει βαθιά ότι οι πράξεις προηγούνται των λέξεων και αυτό υπηρετεί όλα αυτά τα χρόνια με την πορεία του.

Ο Ιωάννης Βαρδακαστάνης μιλάει στο «The Newspaper.gr» για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις και οι οικογένειές τους στην Ελλάδα του 2019, για την κρίση και τις επιπτώσεις της στις διεκδικήσεις του αναπηρικού κινήματος, για το ρόλο της Ε.Σ.Α.μεΑ. στην επίλυση των προβλημάτων, για τα τρία μεγάλα συλλαλητήρια του Δεκεμβρίου, όπως επίσης και για την πολιτική της ΕΕ σχετικά με την αναπηρία, αλλά και για τη συμμετοχή του στις Ευρωεκλογές με το ευρωψηφοδέλτιο του Κινήματος Αλλαγής.

Συνέντευξη στην Ευφροσύνη Κίτσιου

Ποια είναι η κατάσταση των ατόμων με αναπηρία στην Ελλάδα του 2019; Ποιες είναι οι κυριότερες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν και ποιος ο ρόλος της Ε.Σ.Α.μεΑ. στην επίλυση τους; Πώς και κατά πόσο η κρίση έχει μεταβάλλει την ατζέντα του αναπηρικού κινήματος τα τελευταία χρόνια;

Κύρια αποστολή της ΕΣΑμεΑ είναι η καταπολέμηση των διακρίσεων σε βάρος των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους και η προώθηση, προστασία και απόλαυση των ανθρωπίνων και συνταγματικά κατοχυρωμένων δικαιωμάτων τους.

Τα διάφορα αποσπασματικά μέτρα που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση μόνο ορισμένων πτυχών των προβλημάτων των ατόμων με αναπηρία, δεν μπορεί παρά να έχουν περιορισμένη αποτελεσματικότητα και να μην αποτρέπουν τον κίνδυνο της περιθωριοποίησης. Αντιμετωπίζουμε ολιστικά τα ζητήματα – η ΕΣΑμεΑ παρεμβαίνει σε κάθε τομέα της ζωής των ατόμων με αναπηρία (υγεία, πρόνοια, εκπαίδευση, εργασία, αθλητισμό, πολιτισμό).

Πιο συγκεκριμένα, οι πολίτες με αναπηρία αντιμετωπίζουν ότι και οι πολίτες δίχως αναπηρία, μαζί με τα επιπλέον θέματα που επιφέρει η αναπηρία τους. Δηλαδή, δεν είναι άγνωστο ότι η κρίση είχε επιπτώσεις στον τομέα της Υγείας, χωρίς να παραβλέπουμε τη ρύθμιση για τα φάρμακα των ανασφάλιστων, που ανακούφισε πολλούς χρόνια πάσχοντες. Γνωρίζουμε ωστόσο ότι η κρίση σχεδόν απορρύθμισε τον κοινωνικό ιστό και το όποιο μικρό δίχτυ προστασίας που υπήρχε.

Για πιο συγκεκριμένα προβλήματα και μάλιστα μετρήσιμα θα σας παραπέμψω στα 3 δελτία στατιστικής πληροφόρησης που έχει εκδώσει το Παρατηρητήριο Θεμάτων Αναπηρίας της ΕΣΑμεΑ το όποιο έχει ως αντικείμενο την επιστημονική καταγραφή, τη μελέτη και την έρευνα σε θέματα αναπηρίας και στοχεύει στο να καθιερωθεί ως βασική πηγή πληροφόρησης για τις εξελίξεις στο πεδίο της αναπηρίας. Συγκεντρώνοντας και αναλύοντας δεδομένα και πληροφόρηση από εγχώριες και διεθνείς πηγές, το Παρατηρητήριο συμβάλλει στην παρακολούθηση, στην προστασία και στην προώθηση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους. Ειδικότερα:

για τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό στα άτομα με αναπηρία,

για την απασχόληση των ατόμων με αναπηρία – α’ μέρος

για την απασχόληση των ατόμων με αναπηρία – β’ μέρος

για τη συμμετοχή σε κοινωνικές και πολιτιστικές δραστηριότητες

Όσον αφορά τα αναπηρικά επιδόματα, η ΕΣΑμεΑ και σύσσωμο το αναπηρικό κίνημα έδωσε πολλές μάχες ώστε αυτά να μην περικοπούν. Μάλιστα τώρα ζητάμε την αύξηση των προνοιακών επιδομάτων, καθώς έχουν μείνει στα ίδια επίπεδα με το 2011.

Ποια είναι η αποτίμησή σας όσον αφορά τα τρία μεγάλα συλλαλητήρια που έγιναν σε Ηράκλειο, Θεσσαλονίκη και Αθήνα στις 1-2-3 Δεκεμβρίου αντίστοιχα, για την Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία;

Τα άτομα με αναπηρία, με χρόνιες παθήσεις και οι οικογένειές τους, οι ευαισθητοποιημένοι πολίτες, πριν λίγους μήνες, με τις μεγάλες κινητοποιήσεις στις 3 Δεκέμβρη έκαναν σαφές ότι το αναπηρικό κίνημα της χώρας είναι συλλογικός, κοινωνικός πρωταγωνιστής για τη διαμόρφωση μιας άλλης πολιτικής για την Αναπηρία στην Ελλάδα. Η μαζική συμμετοχή του κόσμου, ειδικά στην Περιφέρεια, είναι μήνυμα προς την Πολιτεία και στην κοινωνία ότι τα άτομα με αναπηρία δεν είναι παθητικοί αποδέκτες πολιτικών και μάλιστα σε μια εποχή που τα κινήματα βρίσκονται κατά γενική ομολογία σε ύφεση. Το αίτημα είναι πάνδημο, δημοκρατικό και κοινωνικά δίκαιο: χρειάζεται ένα εθνικό πρόγραμμα δημόσιων πολιτικών για την Αναπηρία, ώστε να γίνει η Διεθνής Σύμβαση για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία του ΟΗΕ,  εργαλείο ζωής και αξιοπρέπειας των ατόμων με αναπηρία στη χώρα μας.

Θέλω να ευχαριστήσω όλες και όλους τους πολίτες με ή χωρίς αναπηρία που συμμετείχαν και στα τρία συλλαλητήρια. Ιδιαίτερα θέλω να ευχαριστήσω τους συναδέλφους μου στα σωματεία των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους Ν. Μαγνησίας αλλά και όλης της Θεσσαλίας, που υπό την αιγίδα της Περ. Ομοσπονδίας ΑμεΑ Θεσσαλίας και του αείμνηστου αγαπημένου μου φίλου και συναδέλφου προέδρου Ράλλη Τσιουλάκη, συμμετείχαν μαζικά στο συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης στις 2 Δεκέμβρη.

Η Ευρώπη κάθε άλλο παρά άγνωστη σας είναι καθότι είστε εδώ και πολλά χρόνια Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία (European Disability Forum). Ωστόσο, για ποιους λόγους αποφασίσατε να κατέλθετε υποψήφιος Ευρωβουλευτής με το Κίνημα Αλλαγής στις επικείμενες Ευρωεκλογές και ποιο είναι το «διαφορετικό» που προσδοκάτε να πετύχετε με την ενδεχόμενη συμμετοχή σας στο Ευρωκοινοβούλιο; Τι θα θέλετε να αλλάξετε πανευρωπαϊκά για τα άτομα με αναπηρία μέσα από αυτό το νέο ρόλο που διεκδικείτε;

Είναι γεγονός ότι η ενασχόλησή μου με τις ευρωπαϊκές υποθέσεις κρατάει πάνω από 30 χρόνια. Όπως αναφέρατε είμαι πρόεδρος του EDF για 20 χρόνια, μέλος της ΕΟΚΕ για σχεδόν 10 χρόνια και με μια ευρύτερη παρουσία στα μεγάλα ευρωπαϊκά δίκτυα της κοινωνίας των πολιτών. Αποφάσισα να θέσω στην διάθεση των πολιτών της χώρας αλλά και των ευρωπαίων πολιτών, κυρίως των αδυνάμων, την εμπειρία και τη γνώση που απόκτησα όλα αυτά τα χρόνια. Έχω εργαστεί συστηματικά όχι μόνο σε ζητήματα της αναπηρίας, αλλά και σε ευρύτερα ζητήματα, όπως ο ευρωπαϊκός πυλώνας κοινωνικών δικαιωμάτων, η βιώσιμη ανάπτυξη, η ατζέντα 2030 του ΟΗΕ, η πολιτική συνοχής – αυτό που εμείς αποκαλούμε ΕΣΠΑ στην Ελλάδα-  επίσης με θέματα δικαιωμάτων, κράτους δικαίου, καταπολέμησης των αποκλεισμών, των διακρίσεων κλπ. Βαθιά μου επιθυμία είναι να δώσω αυτή τη μάχη, εάν οι πολίτες εγκρίνουν την υποψηφιότητά μου και μέσα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Για τη κοινωνική Ευρώπη που επιδιώκουμε, για την ΕΕ των δικαιωμάτων, του κράτους δικαίου, της ισότητας, της συνοχής και της βιώσιμης ανάπτυξης. Για μια βαθιά προοδευτική Ευρωπαϊκή Ένωση.

Μέσα από ποιες πολιτικές που ακόμα δεν έχουν γίνει πράξη θα μπορούσε η Ευρωπαϊκή Ένωση να συμβάλλει στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και της ποιότητας ζωής των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις;

Καλό είναι να αναγνωρίσουμε ότι μέσα στην κρίση το ΕΣΠΑ ήταν από τις πιο σταθερές χρηματοδοτήσεις που είχαμε την περίοδο αυτή. Από τις κοινοτικές χρηματοδοτήσεις κρατήθηκαν όρθιες κοινωνικές δομές, ΚΔΑΠ- ΜΕΑ, οι στέγες υποστηριζόμενης διαβίωσης, το Βοήθεια στο σπίτι, η παράλληλη στήριξη στα σχολεία, οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί είναι με ΕΣΠΑ και πολλά άλλα. Ιδρύθηκαν επίσης νέες δομές, όπως τα κέντρα κοινότητας κλπ. Βεβαίως η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη – μέλη της πρέπει να αναπτύξουν πρωτοβουλίες οι οποίες θα εξασφαλίσουν ένα επαρκές σύστημα προστασίας, το οποίο θα προσφέρει υψηλής ποιότητας υπηρεσίες, προωθώντας την κοινωνική ένταξη και συμμετοχή των ευπαθών ομάδων σε όλες της κοινωνικές δράσεις. Ειδικά όσον αφορά στη διασφάλιση της ίσης μεταχείρισης, το κλειδί είναι η καλλιέργεια του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ποικιλομορφίας της κοινωνίας και αυτό μπορεί να επιτευχθεί με συντονισμένες δράσεις όχι μόνο σε εθνικό, αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αφού οι κοινωνικές ανισότητες απειλούν σε μεγάλο βαθμό τα θεμέλια της ευημερίας της Ευρώπης. Παράλληλα, η διασφάλιση της ίσης μεταχείρισης στην απασχόληση, τόσο για τα άτομα με αναπηρία όσο και για τις υπόλοιπες ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία μιας κοινωνίας συνεκτικής, χωρίς αποκλεισμούς και εμπόδια και η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να παίξει καθοριστικό ρόλο στην επίτευξη αυτού του στόχου. Όλοι οι Ευρωπαίοι πολίτες είναι υποκείμενα ίσων δικαιωμάτων και ίσων ευκαιριών.

Η ΕΕ έχει σημαντικές ευθύνες έναντι των 80 εκατομμυρίων ατόμων με αναπηρία αλλά και όλων των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού. Έχει ζωτική σημασία να υιοθετήσει η ΕΕ ένα πρόγραμμα δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία στο πλαίσιο της Ατζέντα 2020-2030 ώστε να εξασφαλιστεί ότι τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία θα ενσωματωθούν σε όλες τις πολιτικές της ΕΕ.