Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ) αποτελεί τον τριτοβάθμιο κοινωνικό και συνδικαλιστικό φορέα του αναπηρικού κινήματος στη χώρα, μέσω της οποίας εκπροσωπείται το σύνολο των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις και οι οικογένειες εκείνων των ατόμων που, εξαιτίας του είδους και της βαρύτητας της αναπηρίας τους, δεν μπορούν να εκπροσωπήσουν τον εαυτό τους. Συνιστά την κορυφαία οργάνωση εκπροσώπησης των Ελλήνων και Ελληνίδων με αναπηρία και των οικογενειών τους στην ελληνική Πολιτεία.
Η βασική και θεμελιώδης αρχή του αναπηρικού κινήματος στην Ελλάδα και σε ολόκληρο τον κόσμο είναι: «Τίποτα για τα άτομα με αναπηρία χωρίς τα άτομα με αναπηρία».
Πρόκειται για αυτο-εκπροσωπούμενη και ανεξάρτητη μη κερδοσκοπική οργάνωση, η οποία ιδρύθηκε το 1989 από οργανώσεις ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους, προκειμένου να υπερασπιστεί θέματα κοινού ενδιαφέροντος για όλες τις κατηγορίες αναπηρίας και να αποτελέσει έναν ανεξάρτητο και ισχυρό φορέα εκπροσώπησης των ατόμων με αναπηρίες και των οικογενειών τους στην ελληνική Πολιτεία και κοινωνία.
Κύρια αποστολή της Συνομοσπονδίας είναι η καταπολέμηση των διακρίσεων σε βάρος των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους και η προώθηση, προστασία και απόλαυση των ανθρωπίνων και συνταγματικά κατοχυρωμένων δικαιωμάτων τους. Ιδίως όσον αφορά στα ανθρώπινα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, αυτά καθιερώνονται με τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών που η χώρα μας μαζί με το Προαιρετικό της Πρωτόκολλο επικύρωσε με τον ν. 4074/2012.
Η ΕΣΑμεΑ διοικείται από άτομα με αναπηρίες και από γονείς ατόμων με αναπηρίες που δεν είναι σε θέση να εκπροσωπήσουν τον εαυτό τους. Η Συνομοσπονδία με τη δομή και τη σύνθεση της διασφαλίζει το σεβασμό στην ποικιλομορφία των διαφορετικών κατηγοριών αναπηρίας. Τα καταστατικά όργανα της Συνομοσπονδίας είναι τα εξής: Το Πανελλαδικό Συνέδριο, το Γενικό Συμβούλιο, η Εκτελεστική Γραμματεία και η Ελεγκτική Επιτροπή. Νόμιμος εκπρόσωπος του φορέα είναι ο Πρόεδρός της ΕΣΑμεΑ.
Σήμερα, η ΕΣΑμεΑ κατέχει επίσημα τη θέση του Κοινωνικού Εταίρου σε ζητήματα που αφορούν άμεσα ή έμμεσα στα άτομα με αναπηρίες και αγωνίζεται για την προώθηση πολιτικών που συμβάλλουν στην πλήρη συμμετοχή στην κοινωνική, οικονομική, πολιτική και πολιτιστική ζωή της χώρας. Επίσης έχει οριστεί ως φορέας παροχής «Δια Βίου Μάθησης» και ως φορέας παροχής υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας.
Διαθέτει ένα ιδιαίτερα ευρύ δίκτυο δευτεροβάθμιων φορέων - μελών σ’ ολόκληρη τη χώρα που μαζί με τους πρωτοβάθμιους φορείς - μέλη τους ανέρχονται σε πάνω από 450. Το δίκτυο αυτό της δίνει τη δυνατότητα αφενός να γνωρίζει σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο τις ανάγκες και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής τα άτομα με αναπηρία και οι οικογένειές τους, αφετέρου να διεκδικεί και να παρεμβαίνει άμεσα όπου και όταν απαιτείται.
Σε εθνικό επίπεδο, η Συνομοσπονδία συμμετέχει στις διαδικασίες χάραξης πολιτικών και λήψης αποφάσεων, όπου και αγωνίζεται για την προστασία και την προάσπιση των ανθρωπίνων και κοινωνικών δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία, την αποδυνάμωση των κοινωνικών προκαταλήψεων και την καταπολέμηση των διακρίσεων που βιώνουν. Επιδιώκει την εξίσωση των ευκαιριών για τα άτομα με αναπηρία σε όλους τους τομείς της ζωής και τη διασφάλιση συνθηκών αξιοπρεπούς διαβίωσης και πλήρους ένταξης στην κοινωνία.
Η Συνομοσπονδία καταρτίζει σχέδιο δράσης, ασκεί συστηματικό έλεγχο των νομοθετικών ρυθμίσεων και διατάξεων και καταθέτει συνεχώς προτάσεις προς την ελληνική Πολιτεία για θέματα όπως: η εκπαίδευση, η δια βίου μάθηση, η επαγγελματική κατάρτιση, η απασχόληση, η κοινωνία της πληροφορίας, η καθολική πρόσβαση.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με στόχο τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού πολιτικού πλαισίου για την αναπηρία, επικεντρωμένο στην ισότητα των ευκαιριών και στην καταπολέμηση των διακρίσεων, συμμετέχει σε ένα διευρυμένο δίκτυο επαφών με τα Εθνικά Συμβούλια Ατόμων με Αναπηρία των άλλων κρατών – μελών αλλά και των υπό ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση κρατών.
Επιπλέον, η Συνομοσπονδία έχει αναγνωρίσει την ανάγκη ενεργούς συμμετοχής σε μία πραγματικά αντιπροσωπευτική ευρωπαϊκή αναπηρική οργάνωση, όπως είναι το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία (European Disability Forum) του οποίου είναι ιδρυτικό μέλος. Το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία αποτελεί την πιο αντιπροσωπευτική οργάνωση του ευρωπαϊκού αναπηρικού κινήματος, εκπροσωπώντας πάνω από 80 εκατομμύρια ευρωπαίους πολίτες με αναπηρία στο διάλογο με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις άλλες ευρωπαϊκές αρχές.
Το Φόρουμ με τη σειρά του συμμετέχει ενεργά στη Διεθνή Συμμαχία για την Αναπηρία (International Disability Alliance), μέσω της οποίας εκπροσωπούνται ένα δισεκατομμύριο πολίτες με αναπηρία από ολόκληρο τον κόσμο. Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται όχι μόνο η καθημερινή ενημέρωση της Συνομοσπονδίας επί των πιο πρόσφατων ευρωπαϊκών και διεθνών εξελίξεων στα ζητήματα αναπηρίας, αλλά και η ενεργή συμμετοχή της στη διαμόρφωσή τους.
Εδώ και 25 χρόνια, o Ιωάννης Βαρδακαστάνης είναι πρόεδρος της ΕΣΑμεΑ, και είναι ιδιαίτερα τιμητικό για τη Συνομοσπονδία ότι Ιωάννης Βαρδακαστάνης: