Ιωάννης Βαρδακαστάνης

Στην ακρόαση των φορέων της Διαρκούς Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης της Βουλής που είναι υπεύθυνη το νομοσχέδιο «Περί Βελτίωσης Μεταναστευτικής Νομοθεσίας», μίλησε μέσω τηλεδιάσκεψης ο πρόεδρος της Ε.Σ.Α.μεΑ. Ιωάννης Βαρδακαστάνης.

Ο κ. Βαρδακαστάνης αναφέρθηκε στην ανάγκη η παρούσα νομοθετική πρωτοβουλία αλλά και γενικότερα όλο το πλαίσιο στήριξης των προσφύγων και μεταναστών στη χώρα να τηρεί το διεθνές δίκαιο και στην περίπτωση των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις, τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, που η χώρα έχει κυρώσει. Υπενθύμισε δε και τις Συστάσεις της Επιτροπής για την παρακολούθηση της Σύμβασης προς την Ελληνική Πολιτεία:

Καταστάσεις κινδύνου και έκτακτων ανθρωπιστικών αναγκών (άρθρο 11)

15. Η Επιτροπή εκφράζει την ανησυχία της για τα εξής:

(α) Την έλλειψη προτύπων που να διέπουν τη διοίκηση και τις υπηρεσίες που παρέχονται στα άτομα με αναπηρία σε γενικές καταστάσεις κινδύνου και στις διαδικασίες του προσφυγικού και του ασύλου, και τη συμμόρφωση των σημερινών πρακτικών διαχείρισης κινδύνου με το Πλαίσιο Σεντάι για Μείωση του Κινδύνου Καταστροφών (Sendai Framework for Disaster Risk Reduction) 2015 - 2030.

(β) Την ανεπάρκεια των μέτρων που έχουν ληφθεί για τον εντοπισμό των ατόμων με αναπηρία που είναι αιτούντες άσυλο, πρόσφυγες και άτομα που βρίσκονται σε καταστάσεις που προσομοιάζουν με αυτή του πρόσφυγα τα οποία φθάνουν στο συμβαλλόμενο Κράτος, καθώς επίσης και για τη διασφάλιση της πρόσβασής τους στην υγειονομική περίθαλψη, σε κατάλληλα καταλύματα, σε βασικές εγκαταστάσεις, σε προστασία και ασφάλεια, και για τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων για την παροχή εξατομικευμένης στήριξης, όπως η προσωπική βοήθεια, ιδιαίτερα σε σχέση με τις γυναίκες και τα παιδιά με αναπηρία.

16. Η Επιτροπή συνιστά στο συμβαλλόμενο Κράτος:

(α) Να υιοθετήσει αποτελεσματικές διαδικασίες για το άσυλο και τους πρόσφυγες, και να αναπτύξει μια ολοκληρωμένη στρατηγική και πρωτόκολλα για γενικές καταστάσεις κινδύνου, σύμφωνα με το Πλαίσιο Σεντάι για Μείωση του Κινδύνου Καταστροφών 2015-2030. Συνιστά επίσης στο συμβαλλόμενο Κράτος να καταστούν οι εγκαταστάσεις υποδοχής προσβάσιμες και να παρέχονται οι απαραίτητες υγειονομικές υπηρεσίες, σύμφωνα με τον γενικό σχόλιο Αρ. 2 (2014) της Επιτροπής, σε στενή διαβούλευση και με την ενεργό εμπλοκή των ατόμων με αναπηρία, μέσω των αντιπροσωπευτικών τους οργανώσεων.

(β) Να διασφαλίσει άμεσα ότι η αξιολόγηση της ευαλωτότητας των ατόμων με αναπηρία, και ιδιαίτερα των παιδιών με αναπηρία, που είναι πρόσφυγες, αιτούντες άσυλο και άτομα σε καταστάσεις που προσομοιάζουν με αυτή του πρόσφυγα πραγματοποιείται συστηματικά με την άφιξη τους στο συμβαλλόμενο Κράτος, από εκπαιδευμένο προσωπικό και με βάση το δικαιωματικό μοντέλο προσέγγισης της αναπηρίας και με συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές για την ταυτοποίηση των ατόμων με αναπηρία.

(γ) Να διασφαλίσει την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία, και ιδίως των παιδιών με αναπηρία, που είναι πρόσφυγες, αιτούντες άσυλο και άτομα σε καταστάσεις που προσομοιάζουν με αυτή του πρόσφυγα, στην κοινωνική προστασία, τις βοηθητικές τεχνολογίες, την πληροφόρηση και τις επαρκείς υπηρεσίες, και ιδιαίτερα στην ασφαλή στέγαση, σε υποδομές υγιεινής και ιατρικής φροντίδας, μέσω, μεταξύ άλλων, της παροχής εξατομικευμένης στήριξης.  Να εγγυηθεί άμεσα ότι οι συνθήκες στις εγκαταστάσεις υποδοχής σέβονται την αξιοπρέπεια των ατόμων με αναπηρία, και ιδιαίτερα των παιδιών, που είναι πρόσφυγες, αιτούντες άσυλο ή άτομα σε καταστάσεις που προσομοιάζουν με αυτή του πρόσφυγα, και να μεριμνά για την ομαλή μεταφορά τους στην ηπειρωτική χώρα.

Ο πρόεδρος της Ε.Σ.Α.μεΑ. ζήτησε να συμπεριληφθεί στο άρθρο 2.3 η διάταξη του άρθρου 39 του νόμου 4636/19 η οποία διασφαλίζει ότι τα άτομα με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις έχουν απόλυτη προτεραιότητα στην εξέταση της αίτησης ασύλου τους, διότι η διάταξη όπως έχει διατυπωθεί στο παρόν «περί κάλυψης των ιδιαίτερων αναγκών υποδοχής» είναι πολύ ασαφής, επιδέχεται πολλών ερμηνειών και είναι σε απόλυτη αντίθεση με την αιτιολογική έκθεση του ίδιου του σχεδίου νόμου που προβλέπει την προαναφερόμενη προτεραιότητα. Επίσης αναφέρθηκε στις ανάγκες υποδοχής, η φιλοξενία να πραγματοποιείται σε προσβάσιμους χώρους με την παροχή όλων των υπηρεσιών υγείας, τεχνητά βοηθήματα, ψυχολογική ή άλλη στήριξη κλπ. Ακόμη τόνισε την ανάγκη να συμπεριληφθεί στο νομοσχέδιο ρητή αναφορά την παροχή διερμηνείας διεθνούς νοηματικής για τους κωφούς πρόσφυγες, τονίζοντας ότι η ΕΣΑμεΑ μπορεί να συμβάλλει σε αυτό μέσω της Ομοσπονδίας Κωφών ώστε οι Διερμηνείς Νοηματικής Γλώσσας να παρέχουν τις υπηρεσίες τους όπου απαιτείται.

Ο Ιωάννης Βαρδακαστάνης ανέφερε ότι οι ανάπηροι αιτούντες άσυλο έχουν την ίδια αξία με όλους τους ανθρώπους. Προσέφερε τη στήριξη της Συνομοσπονδίας στην κυβέρνηση για αντιμετώπιση των αιτούντων άσυλο με αναπηρία και τόνισε την ανάγκη η Ελλάδα να φιλοξενεί και όχι να φυλακίζει πρόσφυγες και μετανάστες.

Αναλυτικά οι προτάσεις επί του νομοσχεδίου στην επιστολή.