Ιωάννης Βαρδακαστάνης

Στη Δημόσια Ακρόαση, στο πλαίσιο της γνωμοδότησης της EOKE με θέμα "Η διαμόρφωση της ατζέντας της ΕΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία 2020-2030" είναι Εισηγητής ο πρόεδρος της ΕΣΑμεΑ και αντιπρόεδρος της Ομάδας 3 της ΕΟΚΕ Ιωάννης Βαρδακαστάνης, την Τρίτη 23 Ιουλίου, στην Ρίγα της Λετονίας. Ο σκοπός της Ακρόασης ήταν να εξετάσει:

- Πώς έχει επηρεάσει η τρέχουσα στρατηγική της ΕΕ για τα άτομα με αναπηρία καθώς και άλλες πολιτικές και προγράμματα της ΕΕ, την πολιτική της Λετονίας για τα άτομα με αναπηρία,

- Τι θα μπορούσε να αλλάξει ή να βελτιωθεί στην επόμενη στρατηγική της ΕΕ 2020-2030.

Κεντρικός ομιλητής ήταν ο πρόεδρος της ΕΣΑμεΑ και αντιπρόεδρος της Ομάδας 3 της ΕΟΚΕ Ιωάννης Βαρδακαστάνης, ως Εισηγητής της γνωμοδότησης. Εκτός του Ι. Βαρδακαστάνη, τον λόγο πήρε στην έναρξη και η υπουργός Πρόνοιας της Λετονίας Ramona Petraviča.

Μίλησαν επίσης οι κ.κ. Elina Celmina, Υπουργείο Πρόνοιας Λετονίας, Raimonds Koņuševskis, εκπρόσωπος του Λετονικού Διαμεσολαβητή, Pēteris Leishalns, Συνομοσπονδία Εργοδοτών της Λετονίας, Linda Romele, Συνομοσπονδία Ελεύθερων Συνδικάτων της Λετονίας, Gunta Anča, γ. γραμματέας του EDF, Moors Martin, Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης και Πρόνοιας της Ρίγας.

Στην ομιλία του ο κ. Βαρδακαστάνης τόνισε τα εξής (σε βίντεο https://youtu.be/djObHMYTSQg ):

Η σημερινή είναι μια σπουδαία Δημόσια ακρόαση για την ατζέντα των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία της επόμενης δεκαετίας. Θα εξηγήσω επακριβώς τι έχουμε να κάνουμε και τι έχουμε σχεδιάσει να κάνουμε. Σας ευχαριστώ για τη σημερινή παρουσία όλων σας.

Αποφασίσαμε να είμαστε σήμερα μαζί σας, στο τέλος του Ιουλίου, γιατί πιστεύουμε ότι είναι πολύ σημαντικό, ότι αυτό πάνω στο οποίο εργαζόμαστε, να αντανακλά την άποψη των ενδιαφερομένων, κυβερνητικών αξιωματούχων, οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών και οργανώσεων ατόμων με αναπηρία, όταν είναι να συζητήσουμε το μέλλον της Ευρωπαϊκής πολιτικής και νομοπαρασκευαστικού έργου.

Βρισκόμαστε σε μια πολύ κρίσιμη συγκυρία στην ΕΕ: Είχαμε τις Ευρωεκλογές στα τέλη Μαΐου. Εκλέχτηκε νέος πρόεδρος της Επιτροπής από το Ευρωκοινοβούλιο. Την 1^η του Νοέμβρη ξεκινά η θητεία της νέας Κομισιόν. Δηλαδή, δύο πολύ σημαντικά όργανα της ΕΕ βρίσκονται σε φάση αλλαγών. Την ίδια στιγμή η Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Αναπηρία 2010-2020 ολοκληρώνεται. 

Αποφασίσαμε στην ΕΟΚΕ να συνεχίσουμε και να προωθήσουμε μια νέα ατζέντα για την Αναπηρία για την επόμενη δεκαετία στην ΕΕ. Τώρα έχουμε περισσότερη γνώση, μεγαλύτερη εμπειρία. Γιατί έχει περάσει και σχεδόν μία δεκαετία, από τότε που η ΕΕ επικύρωσε την Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία. Η πρώτη στην ιστορία Σύμβαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων που επικυρώθηκε από την ΕΕ. Και σχεδόν 4 χρόνια πέρασαν από τη Συμφωνία όλων των κρατών του ΟΗΕ, επί της ατζέντας των Αναπτυξιακών Στόχων.

Η Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία είναι νομικά δεσμευτική και έχει πλέον επικυρωθεί από όλα  τα κράτη της ΕΕ. Η ατζέντα 2020-2030, η ατζέντα των Αναπτυξιακών Στόχων, είναι πολιτικά δεσμευτική. Όλα τα κράτη της ΕΕ και φυσικά και η ίδια η ΕΕ έχουν δεσμευτεί να εφαρμόσουν αυτή την ατζέντα. Εκεί υπάρχουν 11 άμεσα σημεία για τα άτομα με αναπηρία. Έτσι σήμερα έχουμε ένα πιο ολοκληρωμένο περιβάλλον για να δουλέψουμε για μια ατζέντα για την Αναπηρία για την επόμενη δεκαετία.

Από την άλλη πλευρά, και στο κλείσιμο αυτής της δεκαετίας είχαμε σημαντικές βελτιώσεις στην ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Στρατηγική είχε ανακοινωθεί από την Κομισιόν πριν ακόμη επικυρωθεί η Σύμβαση. Δύο πολύ σημαντικά νομοθετήματα πέρασαν επίσης από το Ευρωκοινοβουλίου. Αναφέρομαι στην Οδηγία για την προσβασιμότητα του διαδικτύου και στην Ευρωπαϊκή Πράξη Προσβασιμότητας. Παράλληλα αυτή τη δεκαετία είχαμε από την μία πλευρά να υλοποιήσουμε την προγραμματική περίοδο 2007-2013, που αντανακλούσε τη Σύμβαση αλλά όχι τόσο άμεσα- αλλά η τωρινή προγραμματική περίοδος, 2014-2020, την αντανακλά άμεσα. Τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία τόσο στον γενικό Κανονισμό όσο και στα χρηματοδοτικά ταμεία. Και τώρα βρισκόμαστε σε μια εποχή που και σε επίπεδο ΕΕ και σε επίπεδο κρατών- μελών, έχει ξεκινήσει η δουλειά για την επόμενη περίοδο, για τη νέα πολιτική Συνοχής 2021-2027.

Σκεφτήκαμε στην ΕΟΚΕ ότι είναι η σωστή στιγμή να πάρουμε την πρωτοβουλία να παρουσιάσουμε στα δύο θεσμικά όργανα τη μη δεσμευτική πρότασή μας για τους στόχους της ατζέντας για την Αναπηρία 2020-2030, υπολογίζοντας όσα προείπα.  Για αυτό για εμάς είναι τόσο σημαντική αυτή η τόσο μοναδική Ακρόαση: να δούμε πως εσείς χρησιμοποιήσατε την τωρινή Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Αναπηρία σε εθνικό επίπεδο αλλά και τα Διαρθρωτικά Ταμεία, με συγκεκριμένα προγράμματα το καθένα για την Αναπηρία, με την ένταξη των εγκάρσιων οριζόντιων αρχών της Προσβασιμότητας και της μη Διάκρισης. Πώς θέλετε εσείς να είναι η νέα ατζέντα, το πλαίσιο πολιτικής, ποιες θα είναι οι δεσμεύσεις για το επόμενο διάστημα. Εμείς πιστεύουμε ότι πρέπει να συντονίσουμε το έργο που γίνεται τόσο σε επίπεδο ΕΕ, όσο και σε εθνικό. Γιατί. Στο τέλος της ημέρας όλα τα κράτη μέλη έχουν νομική υποχρέωση να υλοποιήσουν τη Σύμβαση του ΟΗΕ. Όλα τα κράτη μέλη, και η ΕΕ, εξετάζονται από την Επιτροπή για τη Σύμβαση. Η ΕΕ εξετάστηκε και της έγιναν συστάσεις, οι οποίες πρέπει να ληφθούν υπόψη και αυτό να αντανακλάται στην ατζέντα για την επόμενη περίοδο. Η ΕΕ θα εξεταστεί ξανά στις αρχές της επόμενης δεκαετίας. Είναι σημαντικό να μας δώσετε να καταλάβουμε πως οι ευρωπαϊκές στρατηγικές και τα πλαίσια πολιτικής αντανακλούν τι συμβαίνει σε εθνικό επίπεδο ή πώς αλλιώς χρησιμοποιούνται. Και είναι σημαντικό να ακούσουμε την άποψη της κυβέρνησης, των κοινωνικών εταίρων, εννοείται του αναπηρικού κινήματος και όλων των ενδιαφερομένων.

Σας ευχαριστώ πολύ για την παρουσία σας σήμερα εδώ.

Συμπεράσματα

Στο τέλος της Ακρόασης ο κ. Βαρδακαστάνης, συνοψίζοντας τις ομιλίες της ημέρας προχώρησε στην απαρίθμηση συμπερασμάτων και προτάσεων. Μεταξύ άλλων, δήλωσε:

Έχουμε πετύχει την πολιτική δέσμευση της διεθνούς κοινότητας για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, την επόμενη περίοδο πρέπει να έχουμε αποτελέσματα. Ο καθένας έχει μία ζωή να ζήσει και για αυτό θέλουμε περισσότερα αποτελέσματα.

Επίσης, συντονισμός. Έχουμε ευρωπαϊκές πολιτικές, έχουμε εθνικές πολιτικές, έχουμε ευρωπαϊκή νομοθεσία που πρέπει να μεταφερθεί στα κράτη. Όλα αυτά είναι πάνδημο αίτημα να συντονιστούν.

Μεγάλη σημασία έχει η λειτουργία και η χρήση των διαρθρωτικών ταμείων, η πολιτική συνοχής. Ώστε να μην μείνουμε στις εξαγγελίες, αλλά να παράγουμε άμεσα αποτελέσματα. Επίσης, τα κράτη πρέπει να έχουν αυτοτελείς στρατηγικές για την αναπηρία. Με χρηματοδότηση αλλά και τεχνική υποστήριξη από την ΕΕ, όπως στην Ελλάδα η κυβέρνηση ζήτησε τεχνική υποστήριξη για την διαδικασία της αποϊδρυματοποίησης. Γενικώς να γνωρίζουμε ότι υπάρξει η λύση της τεχνικής υποστήριξης, ώστε να μπορέσουμε όντως να φέρουμε άμεσα αποτελέσματα.

Θέλω επίσης να σας τονίσω τη σημασία των στατιστικών στοιχείων- να ζητήσουμε από τη Eurostat στοιχεία και συνεργασία. Χρειαζόμαστε δεδομένα, αλλιώς δεν μπορούμε να σχεδιάσουμε πολιτικές.