Ιωάννης Βαρδακαστάνης

Στη συνεδρίαση της επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής στην ακρόαση των φορέων την Πέμπτη 29 Ιουλίου, μίλησε ο γ.γ. της ΕΣΑμεΑ Γιάννης Λυμβαίος, καταθέτοντας τις προτάσεις του αναπηρικού κινήματος επί του νομοσχεδίου «Ασφαλιστική Μεταρρύθμιση για τη Νέα Γενιά: εισαγωγή κεφαλαιοποιητικού συστήματος προκαθορισμένων εισφορών στην επικουρική ασφάλιση, ίδρυση, οργάνωση και λειτουργία Ταμείου Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης και συναφείς διατάξεις».

«Κύριε Πρόεδρε,

Κύριε Υπουργέ,

Κυρίες και Κύριοι,

Το εν λόγω σχέδιο νόμου δεν παρέχει καμία ουσιαστική στήριξη στην επικουρική συνταξιοδότηση των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις, είτε πρόκειται για πρόωρη σύνταξη λόγω αναπηρίας, είτε σύνταξη γήρατος λόγω αναπηρίας (ν. 612/77 όπως ισχύει).

Για αυτό το λόγο κ στο εν λόγω σχέδιο νόμου ζητάμε τη συμπερίληψη των εξής νέων άρθρων:

1. Πλήρης αποσύνδεση της αναπηρικής σύνταξης από το επίδομα του ΟΠΕΚΑ. Να μην γίνεται διακοπή του επιδόματος στα ανασφάλιστα ή έμμεσα ασφαλισμένα τέκνα, στα οποία χορηγείται το επίδομα βαριάς αναπηρίας, όταν σε περίπτωση θανάτου των γονέων τους, τους χορηγηθεί σύνταξη μεγαλύτερη από το ποσό του προνοιακού επιδόματος. Η διακοπή του εν λόγω επιδόματος, το οποίο αξίζει να αναφέρουμε ότι δίνεται για την κάλυψη του πρόσθετου κόστους των αναγκών που προκύπτουν από την αναπηρία, δημιουργεί πολύ σοβαρά προβλήματα στην αξιοπρεπή διαβίωση των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους, εάν λάβουμε υπόψη την έλλειψη κρατικών υποστηρικτικών δομών.

2. Επαναφορά ευνοϊκών ρυθμίσεων οι οποίες αφορούν στη συνταξιοδότηση των γονέων/ συζύγων/ αδελφών που έχουν στη φροντίδα τους άτομα με βαριά αναπηρία και επέκτασή τους στα στελέχη των ενόπλων δυνάμεων και του πολιτικού προσωπικού, οι οποίοι έχουν στην οικογένειά τους άτομο με αναπηρία ή χρόνια πάθηση.

3. Επέκταση της εξαίρεσης από την περικοπή σύνταξης λόγω απασχόλησης συνταξιούχων με αναπηρία που έχουν συνταξιοδοτηθεί με τις διατάξεις του ν. 612/1977 σε όλους τους συνταξιούχους αναπηρίας, λαμβάνοντας υπόψη τις μειωμένες συντάξεις που παίρνουν, καθώς και ότι έχουν εξαιρεθεί από τις διατάξεις του άρθρου 27 του ν. 4670/2020, σύμφωνα με τις οποίες καταβάλλονται μειωμένες οι συντάξεις σε ποσοστό 30% των συνταξιούχων που αναλαμβάνουν εργασία.

4. Κατάργηση του χαρακτηρισμού «ανίκανος προς κάθε βιοποριστική εργασία» που αναφέρεται στα πιστοποιητικά αναπηρίας των ΚΕΠΑ, ο οποίος εκτός του ότι εμπεριέχει καταφανή ρατσιστικά χαρακτηριστικά, λειτουργεί και ως ανυπέρβλητο εμπόδιο για την ένταξη των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις στην εργασία, καθώς τα άτομα με αναπηρία που στο πιστοποιητικό αναπηρίας τους περιλαμβάνεται αυτός ο χαρακτηρισμός δεν μπορούν να ενταχθούν στο μητρώο ανέργων του ΟΑΕΔ και ως εκ τούτου να συμμετέχουν στα προγράμματα απασχόλησης και κατάρτισης ή να κάνουν χρήση άλλων ευεργετικών διατάξεων.

5.. Επέκταση του άρθρου 23 του ν. 4488/2017 (ΦΕΚ Α΄137) -σύμφωνα με το οποίο δεν διακόπτεται το επίδομα ή η σύνταξη σε δικαιούχους με ψυχική πάθηση ή νοητική αναπηρία που αναλαμβάνουν εργασία- σε όλα τα άτομα με αναπηρία με ποσοστό 50% και άνω που αναλαμβάνουν εργασία.

Θεωρούμε ότι το άρθρο 54 «Επικουρική σύνταξη αναπηρίας» πρέπει να αποσυρθεί και να ισχύσει ότι ίσχυε πριν την ψήφιση του ν. 4387/2016, ο οποίος αξίζει να αναφέρουμε ότι έχει επιφέρει τεράστια επιβάρυνση στους συνταξιούχους με αναπηρία.

Είναι εντελώς αδιανόητο, να μην έχει τεθεί ακόμα σε εφαρμογή το Πόρισμα, που είχε εκπονηθεί από την Επιτροπή, η οποία είχε συσταθεί το 2016 για την επανεξέταση των υφιστάμενων διατάξεων και τη θέσπιση νέων ενιαίων κανόνων για όλες τις συντάξεις, σύμφωνα με το άρθρο 11 του ν. 4687/2016 και το οποίο είχε ελεγχθεί από τις οικονομικές υπηρεσίες του Υπουργείου και από τους θεσμούς και είχε χαρακτηριστεί δημοσιονομικά ουδέτερο. Η προηγούμενη κυβέρνηση δεν το νομοθέτησε, η δική σας κυβέρνηση δεν προχώρησε σε καμία ενέργεια εδώ και 2 χρόνια, και τελικά, μετά από δικές μας πιέσεις, συστάθηκε Ομάδα Εργασίας για τον Ενιαίο Κανονισμό Αναπηρίας, η οποία έχει θέσει χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση των εργασιών της την 30ή Νοεμβρίου, γεγονός που σημαίνει πως θα χαθεί και η φετινή χρονιά».

Με το πέρας των ομιλιών των φορέων ακολούθησαν ερωτήσεις από τα μέλη της Επιτροπής. Ο κ. Λυμβαίος απάντησε σε ερώτηση της βουλευτού του ΜΕΡΑ25 Μαρίας Αμπατζίδη, σχετικά με τον όρο «ανίκανος προς παν βιοποριστικό επάγγελμα»: με τι πρέπει να αντικατασταθεί.

Ο κ. Λυμβαίος, αφού ευχαρίστησε την Επιτροπή αναφέρθηκε στην τήρηση των άρθρων 3, 4, 5 και 6 της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, που η Ελλάδα έχει κυρώσει με νόμο και αφορούν στην προσβασιμότητα και στη μη διάκριση. Επιπρόσθετα τόνισε: «Κυρίως, ευθέως και άμεσα στην ερώτησή σας απαντά το Άρθρο 27 Εργασία και Απασχόληση, το οποίο ρητά ορίζει:

1. Τα Συμβαλλόμενα Κράτη αναγνωρίζουν το δικαίωμα στην εργασία των ατόμων με αναπηρίες, σε ίση βάση με τους άλλους. Αυτό συμπεριλαμβάνει το δικαίωμα στην ευκαιρία να ζουν από εργασία που επιλέγεται ελεύθερα ή είναι αποδεκτή σε μια αγοράς εργασίας και σε ένα εργασιακό περιβάλλον που είναι ανοικτό, ενιαίο και προσβάσιμο στα άτομα με αναπηρίες. Τα Συμβαλλόμενα Κράτη προστατεύουν και διασφαλίζουν την άσκηση του δικαιώματος στην εργασία, περιλαμβανομένων και εκείνων που αποκτούν μια αναπηρία κατά τη διάρκεια της εργασίας τους, λαμβάνοντας τα κατάλληλα μέτρα, και μέσω της νομοθεσίας, ώστε, μεταξύ άλλων:

α. Να απαγορεύουν τις διακρίσεις βάσει της αναπηρίας, σχετικά με όλα τα θέματα που σχετίζονται με όλες τις μορφές απασχόλησης

Η απάντηση και η λύση είναι μία, απλή, ξεκάθαρη και άμεση, όπως αναφέρουμε και στο υπόμνημα που έχουμε καταθέσει για το σχέδιο νόμου:

Κατάργηση του αναχρονιστικού και προσβλητικού χαρακτηρισμού “ανίκανος προς κάθε βιοποριστική εργασία” που αναφέρεται στα πιστοποιητικά αναπηρίας των ΚΕΠΑ, ο οποίος μας φέρνει 50 χρόνια πίσω και εκτός του ότι εμπεριέχει καταφανή ρατσιστικά χαρακτηριστικά, λειτουργεί και ως ανυπέρβλητο εμπόδιο για την ένταξη των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις στην εργασία, καθώς τα άτομα με αναπηρία που στο πιστοποιητικό αναπηρίας τους περιλαμβάνεται αυτός ο χαρακτηρισμός δεν μπορούν να ενταχθούν στο μητρώο ανέργων του ΟΑΕΔ και ως εκ τούτου να συμμετέχουν στα προγράμματα απασχόλησης και κατάρτισης ή να κάνουν χρήση άλλων ευεργετικών διατάξεων.

Τέλος, αυτός ο χαρακτηρισμός έχει άμεσα αρνητική επίπτωση και στην επαγγελματική εκπαίδευση (ειδική και γενική) για τα άτομα με αναπηρία, δεδομένου του γεγονότος ότι οι απόφοιτοι της επαγγελματικής εκπαίδευσης που διαθέτουν πιστοποιητικό αναπηρίας με αυτό το χαρακτηρισμό είναι σαν να μην έχουν παρακολουθήσει την επαγγελματική εκπαίδευση ποτέ, γιατί απλά δεν θα μπορέσουν ποτέ να ενταχθούν στην αγορά εργασίας στην ειδικότητα που έχουν εκπαιδευτεί».