Ιωάννης Βαρδακαστάνης

Ν. Αιγαίο: Μόλις 2 στα 10 άτομα με σοβαρή αναπηρία έχουν εργασία, το υψηλότερο ποσοστό ανικανοποίητων αναγκών υγείας στη χώρα. Πρόταση της ΕΣΑμεΑ για ένα περιφερειακό Σχέδιο Δράσης στο Νότιο Αιγαίο.

Τον Οδικό Χάρτη Υλοποιώντας τη Σύμβαση των ΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες στην Περιφέρεια Ν. Αιγαίου απέστειλαν με έγγραφό τους στον κ. Γ. Χατζημάρκο, Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου, η Ε.Σ.Α.μεΑ. και το Παρατηρητήριο Θεμάτων Αναπηρίας της ΕΣΑμεΑ, επιθυμώντας να συνδράμουν την Πολιτεία στην ορθή και αποτελεσματική εφαρμογή της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία στη χώρα και σε περιφερειακό επίπεδο.

Ο Οδικός αυτός Χάρτης περιέχει συστάσεις, οδηγίες και κατευθύνσεις για την ορθή ενσωμάτωση και εφαρμογή των Τελικών Παρατηρήσεων της Επιτροπής και των απαιτήσεων της Σύμβασης, στο πεδίο των αρμοδιοτήτων της Περιφέρειας, μέσω της παροχής τεχνογνωσίας και πληροφόρησης για την ανάπτυξη Περιφερειακού Σχεδίου Δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία κατά αντιστοιχία του Εθνικού Σχεδίου. Το παραδοτέο «Υλοποιώντας τη Σύμβαση των ΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες στην Περιφέρεια Ν. Αιγαίου» υλοποιήθηκε στο πλαίσιο της δράσης του Παρατηρητηρίου «Παροχή υποστήριξης στα επιμέρους σημεία αναφοράς για την ορθή εφαρμογή των απαιτήσεων της Σύμβασης και των Τελικών Παρατηρήσεων της Επιτροπής σε Κεντρικό και Περιφερειακό Επίπεδο (Π.Ε.9, Υποέργο 1 της Πράξης)», λαμβάνοντας υπόψη τον κρίσιμο ρόλο της τομεακής και περιφερειακής διάστασης των πολιτικών υλοποίησης της Σύμβασης.

Υφιστάμενη κατάσταση των ατόμων με αναπηρία στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου

Στην περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, σύμφωνα με την 5^η ενότητα του Οδικού Χάρτη, αποτυπώνεται η κατάσταση που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία:

Βιοτικό επίπεδο: Πάνω από 6 στους 10 κάτοικους με σοβαρή αναπηρία (ηλικίας 18-64), βρίσκονται στο φάσμα της φτώχειας ή του αποκλεισμού και τα 4 στα 10 νοικοκυριά με μέλη που χρήζουν φροντίδας ή υποστήριξης (λόγω αναπηρίας, χρόνιας πάθησης ή μεγάλης ηλικίας) αδυνατούν πλήρως να ανταπεξέλθουν στις εξειδικευμένες ανάγκες του/των ατόμου/ων (για παράδειγμα σε εξειδικευμένες υπηρεσίες φροντίδας, αποκατάστασης, εκπαίδευσης ή αγοράς τεχνικών βοηθημάτων).

Φροντίδα στο σπίτι: Στο Νότιο Αιγαίο καταγράφεται ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά νοικοκυριών με μέλη που χρήζουν φροντίδας/υποστήριξης που κάνουν χρήση δημόσιων υπηρεσιών φροντίδας ή βοήθειας κατ’ οίκον (10,7%)προκειμένου να καλύπτουν αυτές της ανάγκες. Στην συντριπτική τους πλειονότητα οι ανάγκες φροντίδας και υποστήριξης των μελών βαρύνουν πρωτίστως τα ίδια τα μέλη τους, τα οποία αντιμετωπίζουν σε πολύ υψηλό ποσοστό σοβαρές δυσκολίες αναφορικά με την εναρμόνιση της οικογενειακής με την επαγγελματική και κοινωνική τους ζωή.

Απασχόληση: Μόνο τα 2 στα 10 άτομα με σοβαρή αναπηρία απασχολούνται είτε ως μισθωτοί είτε ως ελεύθεροι επαγγελματίες και μόνο το 22% αυτών των απασχολούμενων δηλώνουν ότι απολαμβάνουν εύλογες προσαρμογές, έστω και μερικώς, στην εργασία τους.

Προσβασιμότητα υποδομών: Σημαντικές ελλείψεις σε εκπαιδευτικές υποδομές και εξοπλισμό, στα τοπικά μέσα μεταφοράς και στα δημόσια κτήρια, σε υποδομές υγείας (που καλούνται να καλύψουν τις αυξημένες ανάγκες λόγω τουρισμού), αλλά και σε κοινωνικές υποδομές οι οποίες καλούνται να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία.

Υγεία: 4 στους 10 κατοίκους με σοβαρή αναπηρία αναφέρουν ανικανοποίητες ανάγκες υγείας τους τελευταίους 12 μήνες (το υψηλότερο ποσοστό μεταξύ των 13 Περιφερειών).

Ψηφιακή ανισότητα: Σύνδεση στο διαδίκτυο διαθέτει μόνο το 33,8% των κατοίκων με σοβαρή αναπηρία.

Διακρίσεις: Οι διακρίσεις εις βάρος των ατόμων με αναπηρία, φαίνεται ότι είναι ιδιαίτερα διαδεδομένες, ενώ η έκταση των ανισοτήτων εντείνει το αίσθημα των πολιτών με σοβαρή αναπηρία ότι βιώνουν κάποιας μορφής αποκλεισμό.

Πρόταση ΕΣΑμεΑ για ένα Περιφερειακό Σχέδιο Δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία στο Νότιο Αιγαίο

Στην 6^η ενότητα καταγράφεται η στρατηγική πρόταση της ΕΣΑμεΑ που έχει σαν στόχο να χρησιμεύσει ως αναλυτικός οδηγός για την εκπόνηση ενός Περιφερειακού Σχεδίου Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου.

Το Σχέδιο Δράσης για την αναπηρία σε επίπεδο Περιφέρειας πρέπει να στοχεύει:

• στη διασφάλιση ίσων ευκαιριών για όλους τους πολίτες, συμπεριλαμβανομένων των πολιτών με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις,

• στην ισότιμη συμμετοχή τους στην τοπική κοινωνία και οικονομία,

• στην ανάδειξη της σημασίας της ενσωμάτωσης αυτών για την τοπική βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη,

• στην εξειδίκευση της δικαιωματικής προσέγγισης της αναπηρίας και της αρχής της προσβασιμότητας σε κάθε τομέα αρμοδιότητας της Περιφέρειας.

Μέσω της παραπάνω δράσης, ΕΣΑμεΑ και «Παρατηρητήριο» ευελπιστούν να συμβάλουν στο κρίσιμο έργο που καλείται να διαδραματίσει η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου σχετικά με την προστασία και την προώθηση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία στην περιοχή και να εδραιωθεί μια σταθερή συνεργασία μαζί για την ορθή υλοποίηση των δεσμεύσεων της χώρας στα ζητήματα της αναπηρίας.

Σ.σ.: Σκοπός του Παρατηρητηρίου είναι η παραγωγή έγκυρης πληροφόρησης, τεκμηρίωσης και επιστημονικής γνώσης για τα θέματα της αναπηρίας στην Ελλάδα, και η συμβολή στη διαμόρφωση πολιτικών που θα εξασφαλίσουν ίσα δικαιώματα και ευκαιρίες για τα άτομα με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και τις οικογένειές τους. Μέσω της επιστημονικής και ερευνητικής δραστηριότητας που αναπτύσσει το Παρατηρητήριο, συγκροτεί έναν επιστημονικό μηχανισμό για την παρακολούθηση και αξιολόγηση των πολιτικών για την αναπηρία υπό την οπτική των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως αυτά κατοχυρώνονται στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες (CRPD) και ταυτόχρονα αποτελεί μια κοιτίδα παραγωγής σύγχρονων θέσεων και προτάσεων εφαρμοσμένης πολιτικής για την αναπηρία.