Ιωάννης Βαρδακαστάνης

Ένας στους δύο κατοίκους της Δυτικής Μακεδονίας με σοβαρή αναπηρία (ηλικίας 18-64) βρίσκεται στο φάσμα της φτώχειας ή του αποκλεισμού, ένας στους τρεις κατοίκους της με σοβαρή αναπηρία έχει ανικανοποίητες ανάγκες για υπηρεσίες υγείας, η πρόταση της ΕΣΑμεΑ για ένα περιφερειακό Σχέδιο Δράσης

Τον Οδικό Χάρτη «Υλοποιώντας τη Σύμβαση των ΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας», απέστειλαν στον κ. Γ. Κασαπίδη, περιφερειάρχη Δυτικής Μακεδονίας, η ΕΣΑμεΑ και το Παρατηρητήριο Θεμάτων Αναπηρίας της ΕΣΑμεΑ, επιθυμώντας να συνδράμουν την Πολιτεία στην ορθή και αποτελεσματική εφαρμογή της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία στη χώρα και σε περιφερειακό επίπεδο.

Ο Οδικός αυτός Χάρτης περιέχει συστάσεις, οδηγίες και κατευθύνσεις για την ορθή ενσωμάτωση και εφαρμογή των Τελικών Παρατηρήσεων της Επιτροπής και των απαιτήσεων της Σύμβασης, στο πεδίο των αρμοδιοτήτων της Περιφέρειας, μέσω της παροχής τεχνογνωσίας και πληροφόρησης για την ανάπτυξη Περιφερειακού Σχεδίου Δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία κατά αντιστοιχία του Εθνικού Σχεδίου. Το παραδοτέο «Υλοποιώντας τη Σύμβαση των ΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας» υλοποιήθηκε στο πλαίσιο της δράσης του Παρατηρητηρίου «Παροχή υποστήριξης στα επιμέρους σημεία αναφοράς για την ορθή εφαρμογή των απαιτήσεων της Σύμβασης και των Τελικών Παρατηρήσεων της Επιτροπής σε Κεντρικό και Περιφερειακό Επίπεδο (Π.Ε.9, Υποέργο 1 της Πράξης)», λαμβάνοντας υπόψη τον κρίσιμο ρόλο της τομεακής και περιφερειακής διάστασης των πολιτικών υλοποίησης της Σύμβασης.

Υφιστάμενη κατάσταση των ατόμων με αναπηρία στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκύπτει από την πέμπτη ενότητα του Οδικού Χάρτη, που αποτυπώνει με αριθμούς την υφιστάμενη κατάσταση των ατόμων με αναπηρία στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας. Μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι «η έκταση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού είναι ιδιαίτερα ανησυχητική στους πολίτες με αναπηρία αφού ο ένας στους δύο κατοίκους της Δυτικής Μακεδονίας με σοβαρή αναπηρία (ηλικίας 18-64), βρίσκεται στο φάσμα της φτώχειας ή του αποκλεισμού. Ωστόσο, δεδομένου του υψηλού ποσοστού φτώχειας και αποκλεισμού στο σύνολο του πληθυσμού της Περιφέρειας, το χάσμα της φτώχειας των ατόμων με σοβαρή αναπηρία καταγράφει μια από τις χαμηλότερες τιμές στην επικράτεια, γεγονός που υποδεικνύει τον γενικευμένο και δομικό χαρακτήρα του φαινομένου.

(…) Οι ανάγκες φροντίδας και υποστήριξης των ατόμων με αναπηρία ή μεγάλη ηλικία στη συντριπτική πλειονότητα των νοικοκυριών της Δυτικής Μακεδονίας, όπως και στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας, βαρύνουν τα ίδια τα μέλη των νοικοκυριών τα οποία παρέχουν προσωπικά την αναγκαία βοήθεια/φροντίδα. Ωστόσο είναι αξιοσημείωτο ότι στην περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας σημειώνεται σχετικά υψηλό ποσοστό νοικοκυριών που αναφέρουν ως πρώτο ή δεύτερο τρόπο κάλυψης των αναγκών φροντίδας τη χρήση κρατικών υπηρεσιών βοήθειας κατ’ οίκον (Βοήθεια στο σπίτι).

Οι φραγμοί που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία σε όλη την ελληνική επικράτεια, είναι ιδιαίτερα σοβαροί στο πεδίο της απασχόλησης. Το ποσοστό απασχολούμενων με σοβαρή αναπηρία στη Δυτική Μακεδονία κυμαίνεται στο επίπεδο του εθνικού μέσου. Στη Δυτική Μακεδονία καταγράφεται ένα από τα δυο χαμηλότερα ποσοστά απασχολούμενων με αναπηρία που αναφέρουν ότι απολαμβάνουν εύλογες προσαρμογές στην εργασία τους.

Η πρόσβαση στην υγεία είναι δύσκολη για τα άτομα με αναπηρία που διαμένουν στη Περιφέρεια. Σχεδόν ο ένας στους τρεις κατοίκους της Δυτικής Μακεδονίας με σοβαρή αναπηρία έχει ανικανοποίητες ανάγκες για υπηρεσίες υγείας».

Πρόταση ΕΣΑμεΑ για ένα Περιφερειακό Σχέδιο Δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία στην Δ. Μακεδονία

Παράλληλα, στην 6^η ενότητα έχει καταγραφεί η στρατηγική πρόταση της ΕΣΑμεΑ που έχει σαν στόχο να χρησιμεύσει ως αναλυτικός οδηγός για την εκπόνηση ενός Περιφερειακού Σχεδίου Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας.

Το Σχέδιο Δράσης για την αναπηρία σε επίπεδο Περιφέρειας πρέπει να στοχεύει:

• στη διασφάλιση ίσων ευκαιριών για όλους τους πολίτες, συμπεριλαμβανομένων των πολιτών με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις,

• στην ισότιμη συμμετοχή τους στην τοπική κοινωνία και οικονομία,

• στην ανάδειξη της σημασίας της ενσωμάτωσης αυτών για την τοπική βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη,

• στην εξειδίκευση της δικαιωματικής προσέγγισης της αναπηρίας και της αρχής της προσβασιμότητας σε κάθε τομέα αρμοδιότητας της Περιφέρειας.

Μέσω της παραπάνω δράσης, ΕΣΑμεΑ και «Παρατηρητήριο» ευελπιστούν να συμβάλουν στο κρίσιμο έργο που καλείται να διαδραματίσει η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας σχετικά με την προστασία και την προώθηση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία στην περιοχή και να εδραιωθεί μια σταθερή συνεργασία μαζί για την ορθή υλοποίηση των δεσμεύσεων της χώρας στα ζητήματα της αναπηρίας.

Σ.σ.: Σκοπός του Παρατηρητηρίου είναι η παραγωγή έγκυρης πληροφόρησης, τεκμηρίωσης και επιστημονικής γνώσης για τα θέματα της αναπηρίας στην Ελλάδα, και η συμβολή στη διαμόρφωση πολιτικών που θα εξασφαλίσουν ίσα δικαιώματα και ευκαιρίες για τα άτομα με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και τις οικογένειές τους. Μέσω της επιστημονικής και ερευνητικής δραστηριότητας που αναπτύσσει το Παρατηρητήριο, συγκροτεί έναν επιστημονικό μηχανισμό για την παρακολούθηση και αξιολόγηση των πολιτικών για την αναπηρία υπό την οπτική των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως αυτά κατοχυρώνονται στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες (CRPD) και ταυτόχρονα αποτελεί μια κοιτίδα παραγωγής σύγχρονων θέσεων και προτάσεων εφαρμοσμένης πολιτικής για την αναπηρία.