Ιωάννης Βαρδακαστάνης

Ψηφίσθηκε επί της Αρχής το σχέδιο νόμου του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης «Αναδυόμενες τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών, ενίσχυση της ψηφιακής διακυβέρνησης και άλλες διατάξεις» στην Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης, την Τρίτη 19 Ιουλίου. Στην ακρόαση των φορέων μίλησε ο γενικός γραμματέας της Ε.Σ.Α.μεΑ. Βασίλης Κούτσιανος, ο οποίος κατέθεσε αναλυτικό υπόμνημα στην Επιτροπή.

Ο γενικός γραμματέας της Ε.Σ.Α.μεΑ. , ανέφερε ότι κατά την διαδικασία της διαβούλευσης του σχεδίου νόμου ενσωματώθηκαν οι περισσότερες από τις προτάσεις της Συνομοσπονδίας: «Θα θέλαμε να επισημάνουμε ότι θεωρούμε ιδιαίτερα σημαντική την προσθήκη, μετά τη διαβούλευση που έλαβε χώρα, της παρ. 3 στο άρθρο 7 “υποχρεώσεις αναδόχων συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης”, στην οποία αναφέρεται το εξής: “3. Σε κάθε προκήρυξη ή πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος με τις οποίες εκκινεί διαγωνιστική ή άλλη διαδικασία ανάθεσης δημόσιας σύμβασης με αντικείμενο τον σχεδιασμό ή την ανάπτυξη συστήματος τεχνητής νοημοσύνης, περιλαμβάνεται όρος για την υποχρέωση του αναδόχου να λαμβάνει, κατά τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την παραγωγική λειτουργία του συστήματος, τα κατάλληλα μέτρα, προκειμένου να διασφαλίζει τη συμβατότητα αυτού με το νομικό πλαίσιο, ιδίως, αναφορικά με την προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, τον σεβασμό της ιδιωτικής ζωής και την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, την απαγόρευση των διακρίσεων, την ισότητα γυναικών και ανδρών, την ελευθερία της έκφρασης, την καθολική πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία, τα δικαιώματα των εργαζομένων και την αρχή της χρηστής διοίκησης”».

Παράλληλα ο κ. Κούτσιανος αναφέρθηκε και στη Λευκή Βίβλο για την Τεχνητή Νοημοσύνη, για την οποία μάλιστα ρωτήθηκε και κατά τη διαδικασία της ακρόασης: «Η θέσπιση ρυθμίσεων για την ασφαλή αξιοποίηση των δυνατοτήτων της τεχνολογίας Τεχνητής Νοημοσύνης από φορείς του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς η χρήση της αυξάνεται ολοένα και περισσότερο και ως εκ τούτου και ο αντίκτυπός της στις ζωές του συνόλου των πολιτών. Παρά το γεγονός ότι η συμβολή της ΤΝ στην αντιμετώπιση σύγχρονων προκλήσεων μπορεί να είναι ιδιαίτερα θετική, ωστόσο την ίδια στιγμή μπορεί ο αντίκτυπός της στα άτομα και τις κοινωνίες να είναι ιδιαίτερα αρνητικός. Στη Λευκή Βίβλο “Τεχνητή Νοημοσύνη-Η Ευρωπαϊκή προσέγγιση της αριστείας και της εμπιστοσύνης” επισημαίνονται οι κίνδυνοι για τα θεμελιώδη δικαιώματα».

Ο κ. Κούτσιανος αναφέρθηκε στις αρνητικές επιπτώσεις στα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία που θα μπορούσαν να επιφέρουν συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης που χρησιμοποιούνται για τη βιομετρική ταυτοποίηση φυσικών προσώπων, την πρόσβαση στην απασχόληση, στην εκπαίδευση και στην επαγγελματική κατάρτιση, στις βασικές ιδιωτικές υπηρεσίες και στις δημόσιες υπηρεσίες και παροχές, όπως επισημάνθηκαν από το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία στο Κείμενο Πολιτικής που δημοσίευσε τον Νοέμβριο του 2021 , στο οποίο περιλαμβάνονταν οι απόψεις του επί της Πρότασης Κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση εναρμονισμένων κανόνων σχετικά με την Τεχνητή Νοημοσύνη.

Περαιτέρω προτάσεις για τον Κανονισμό από το Φόρουμ προτείνεται από την Ε.Σ.Α.μεΑ. να ισχύσουν και στο νομοσχέδιο:

• να περιλαμβάνει απαιτήσεις για την οριζόντια ενσωμάτωση της προσβασιμότητας στα άτομα με αναπηρία σε όλα τα συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης, ανεξάρτητα από το επίπεδο κινδύνου, καθώς και την παροχή ενημέρωσης και οδηγιών σε προσβάσιμες μορφές στα άτομα με αναπηρία,
• να διασφαλίζει την ιδιωτικότητα και την προστασία των προσωπικών δεδομένων όλων των ατόμων με αναπηρία, ήτοι και των ατόμων με νοητική και ψυχοκοινωνική αναπηρία, συμπεριλαμβανομένων μάλιστα και αυτών που στερούνται τη δικαιοπρακτική τους ικανότητα, όταν γίνεται επεξεργασία των στοιχείων τους από τα συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης, και να ενημερώνονται για τα δεδομένα που συλλέγονται καθώς και για τη χρήση τους,
• να προβλέπει μέτρα για την υποβολή καταγγελιών σε εξουσιοδοτημένους φορείς, τα οποία να είναι προσβάσιμα στα άτομα με αναπηρία,
• να διασφαλίζει την εκ των προτέρων εκτίμηση του αντικτύπου των συστημάτων Τεχνητής Νοημοσύνης υψηλού κινδύνου στα ανθρώπινα δικαιώματα προτού αυτά τεθούν σε χρήση, καθώς και την εκ των προτέρων αξιολόγηση της προσβασιμότητας των συστημάτων αυτών στα άτομα με αναπηρία.

Άλλοι εκπρόσωποι φορέων που μίλησαν στην Επιτροπή: Η πρόεδρος του ΔΣ του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδος Γιώτα Παπαρίδου, ο αντιπρόεδρος Ταχυδρομικού Τομέα της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων Σπύρος Παντελής, ο διευθυντής της ΕΣΔΔΑ Αθανάσιος Ράπτης, ο γενικός γραμματέας της ΕΝΠΕ Ιωάννης Γιώργος, ο επικεφαλής παγκόσμιας στρατηγικής του Ινστιτούτου Ελέγχου Συστημάτων Πληροφορικής (ISACA) Χρήστος Δημητριάδης, ο επικεφαλής Ανάπτυξης και Εφαρμογής Πολιτικής του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κυβερνοασφάλεια Ευάγγελος Ουζούνης, και ο διευθυντής Στρατηγικού Σχεδιασμού Κυβερνοασφάλειας Γιάννης Αλεξάκης