Ιωάννης Βαρδακαστάνης

Στη συνεδρίαση της ΕΟΚΕ για την «Επόμενη Γενιά της ΕΕ» και την Πολιτική Συνοχής μίλησε ο πρόεδρος της ΕΣΑμεΑ και αντιπρόεδρος της Ομάδας 3 της ΕΟΚΕ Ιωάννης Βαρδακαστάνης. Στη συζήτηση έλαβε μέρος η Επίτροπος της ΕΕ για την πολιτική συνοχής και τις μεταρρυθμίσεις Elisa Ferreira. Ο κ. Βαρδακαστάνης αναφέρθηκε στο «ρόλο της πολιτικής συνοχής στην καταπολέμηση των ανισοτήτων στη νέα προγραμματική περίοδο προγραμματισμού μετά την κρίση του COVID-19. Συμπληρωματικότητα και πιθανές επικαλύψεις με τα εθνικά σχέδια ανάκαμψης».

Αγαπητή κ. Επίτροπε

Σας ευχαριστούμε για την παρουσία σας σήμερα στην ΕΟΚΕ. Η αλήθεια είναι ότι από την πρώτη στιγμή που ξεκίνησε η συζήτηση για την «Επόμενη Γενιά της ΕΕ» και τη σχεδίαση των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης, διαπιστώσαμε ότι θα χρειαστεί περίσσια προσοχή και επίβλεψη από την οργανωμένη κοινωνία των πολιτών ώστε να επαλειφθούν τυχόν επικαλύψεις και λάθη ανάμεσα στα εθνικά σχέδια και τα προγράμματα της πολιτικής συνοχής. Η μεγάλη πρόκληση είναι η διασφάλιση συνεκτικότητας και συνεργειών μεταξύ της πολιτικής συνοχής, του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και του REACT-EU. Ενώ είναι σημαντικό να αποφευχθούν οι επικαλύψεις και η σύγχυση κατά την εφαρμογή των προγραμμάτων, είναι επίσης σημαντικό να διασφαλιστεί ότι τα προγράμματα δεν έρχονται σε αντίθεση ή δεν υπονομεύουν το ένα το άλλο. Επιπλέον, η προτεραιότητα που δίνεται πιθανώς στη χρηματοδότηση στο πλαίσιο του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας σε σχέση με την πολιτική συνοχής λόγω της πίεσης για ταχεία απορρόφηση, μπορεί να μειώσει την προσοχή και την ικανότητα ενασχόλησης με τον προγραμματισμό και την υλοποίηση της χρηματοδότησης στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής για την περίοδο 2021-2027, επιφέροντας περαιτέρω καθυστερήσεις και εγείροντας θέματα απορρόφησης των πόρων συνοχής.

Και μιας και είσαστε και Επίτροπος των Μεταρρυθμίσεων, λαμβάνοντας υπόψη την προϋπόθεση της εκταμίευσης κονδυλίων για την υλοποίηση των συστάσεων ανά χώρα, είναι ακόμη πιο σημαντικό να αναμορφωθεί το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, έτσι ώστε να συμπεριλαμβάνει ελάχιστα πρότυπα για τη διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και την κοινωνία των πολιτών, όπως περιγράφεται στο ψήφισμα της ΕΟΚΕ για τη συμμετοχή της οργανωμένης κοινωνίας των πολιτών στα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΣΑΑ)[1]. Στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής, «της επόμενης Γενιάς της ΕΕ» και των ειδικών ανά χώρα συστάσεων, η ΕΟΚΕ συνιστά σθεναρά να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση σε όλες τις διαφορετικές πτυχές της ανισότητας και να καταβληθούν προσπάθειες για βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, καθώς και στενή παρακολούθηση του τρόπου με τον οποίο έχουν δαπανηθεί τα κεφάλαια.

Η πολιτική συνοχής έχει μακρά παράδοση όσον αφορά τη στρατηγική διάθεση πόρων και πόρων για κοινωνικούς στόχους, καθώς και την εταιρική σχέση και την υποχρεωτική σύσταση επιτροπών παρακολούθησης που εκπροσωπούν ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερομένων και κοινωνικών εταίρων στην επιλογή έργων. Η αποτελεσματικότητα των αρχών αυτών, αν και δεν είναι αδιαπέραστη όσον αφορά τη διασφάλιση ποιοτικών επενδύσεων, έχει γενικότερα αποδείξει την αξία της με την πάροδο του χρόνου από ελέγχους και εκ των υστέρων αξιολογήσεις. Δυστυχώς, αυτές οι αποδεδειγμένες πρακτικές χρησιμοποιήθηκαν εν μέρει μόνο κατά το σχεδιασμό των ΕΣΑΑ. Η ΕΟΚΕ καλεί τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν πρακτικές, όπως η σύσταση επιτροπών παρακολούθησης, κατά τη φάση εφαρμογής των ΕΣΑΑ. Στις επιτροπές παρακολούθησης θα πρέπει να συμμετέχουν εκπρόσωποι των κοινωνικών εταίρων και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών.

Για εμάς στην ΕΟΚΕ, η αρχή της εταιρικής σχέσης είναι πολύ σημαντική και θέλουμε να υπάρχει συμφωνία εταιρικής σχέσης για κάθε πρόγραμμα και κάθε κράτος μέλος να οργανώνει και να εφαρμόζει ολοκληρωμένη εταιρική σχέση», η οποία θα περιλαμβάνει «σχετικούς φορείς που εκπροσωπούν την κοινωνία των πολιτών, όπως περιβαλλοντικούς εταίρους, μη κυβερνητικές οργανώσεις, και φορείς που είναι υπεύθυνοι για την προώθηση της κοινωνικής ένταξης, των θεμελιωδών δικαιωμάτων, των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία, της ισότητας των φύλων και της καταπολέμησης των διακρίσεων.

Η διαδικασία υλοποίησης των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης είναι μια δυναμική διαδικασία η οποία θα πρέπει να είναι και ευέλικτη αλλά και προσαρμοστική. Μετά και τις πλημμύρες και τις καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού, έγινε ακόμη πιο επιβεβλημένο να υπάρξει συντονισμένη και άμεση αντίδραση από την ΕΕ και τα κράτη μέλη για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Θα χρειαστούν σημαντικά ποσά, ίσως και πολλά περισσότερα από αυτά που έχουν προβλεφθεί από τα σχέδια ανάκαμψης και τα προγράμματα συνοχής ενώ και η δημιουργία ενός Ταμείου κατά της κλιματικής κρίσης με χρήματα που θα προέρχονται από την συνοχή να είναι μια ενδεδειγμένη λύση. Ο Πρόεδρος του ΕΚ ήδη το έχει δηλώσει και εγώ προσωπικά είμαι σύμφωνος έτσι ώστε να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το φαινόμενο της κλιματικής κρίσης το οποίο θα είναι το κυρίαρχο πρόβλημα της ανθρωπότητας για τα επόμενα χρόνια.